Nie podlegają wykluczeniu z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ponoszone przez podatników wydatki na napoje i posiłki (kawa, herbata, soki, woda mineralna, kanapki, paluszki, obiady), niezależnie od miejsca ich podawania (w siedzibie podatnika, czy też poza nią) podawane podczas rozmów z kontrahentami (inwestorami, wykonawcami itp) dotyczących zakresu prowadzonej przez podatników działalności gospodarczej. Tak wynika z analizy tez wyroku NSA z dnia 17 czerwca 2013 r.
Do końca 2006 roku obowiązywały przepisy w myśl których za koszty uzyskania przychodów nie były uznawane koszty reprezentacji i reklamy w części przekraczającej 0,25% przychodów, chyba że reklama prowadzona była w środkach masowego przekazu lub publicznie w inny sposób. W 2007 roku wprowadzone zostały zmiany w ustawach podatkowych dotyczące omawianych kosztów. Ustawodawca uznał, że za koszty uzyskania przychodów nie uważa się kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.
Wynikiem tych zmian było uznanie wszystkich wydatków na reklamę (publiczną i niepubliczną) za koszt uzyskania przychodów oraz wyłączenie z nich wydatków na reprezentację, do których zaliczano w szczególności wydatki na usługi gastronomiczne, zakup żywności, napojów w tym alkoholowych.
Taka kwalifikacja kosztów spowodowała, że organy podatkowe podejmowały próby nadania nowego sensu terminowi "reprezentacja" w odniesieniu do konkretnych sytuacji występujących w praktyce gospodarczej. Wykładnia przepisów nie zawsze uzyskiwała akceptację podatników i wiele spraw przekazywanych było do oceny sądom administracyjnym. Te z kolei często wydawały odmienne wyroki w takich samych lub zbliżonych stanach faktycznych.
Rozbieżności występujące w orzeczeniach sądów administracyjnych w zakresie kosztów reprezentacji nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów znalazły swoje podsumowanie w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 czerwca 2013 r. z analizy którego można wysunąć poniżej wskazane tezy o charakterze ogólnym, będące pomocne w wykładni przepisów ustaw podatkowych w tym przedmiocie. NSA podkreślając potrzebę indywidualnej oceny stanu faktycznego konkretnej sprawy dotyczącej kwalifikowania kosztów wskazał również, że:
- Wymienione w przepisach podatkowych – jako przykładowe koszty reprezentacji – wydatki na usługi gastronomiczne, zakup żywności, napojów, w tym alkoholowych, nie oznacza, iż wydatki tego rodzaju zawsze muszą zostać wyłączone z kosztów uzyskania przychodów.
- Dla kwalifikacji danych wydatków jako wydatków na reprezentację wykluczonych z kosztów uzyskania przychodów nie jest istotne miejsce podawania poczęstunków, świadczenia usług gastronomicznych itd. ( w siedzibie firmy czy poza nią). Dla oceny takich wydatków nie są także istotne takie cechy jak wytworność, wystawność, okazałość. Nie ma bowiem możliwości skonstruowania miernika dla określenia poziomu wystawności, wytworności czy okazałości jednakowego dla wszystkich podmiotów gospodarczych.
- Za wydatki na zakup żywności, napojów i usług gastronomicznych, wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 23 updof oraz art. 16 ust. 1 pkt 28 updop należy uznać te, których wyłącznym, bądź dominującym celem jest stworzenie pewnego wizerunku podatnika, stworzenie dobrego obrazu jego firmy, czy działalności, wykreowanie pozytywnych relacji z uczestnikami takich spotkań.
- Każda sprawa powinna być przedmiotem odrębnej oceny pod kątem okoliczności w jakich doszło do poniesienia omawianych wydatków. Poniesione wydatki na zakup żywności, napojów i usług gastronomicznych powinny spełniać wymogi przepisów art. 22 ust. 1 updof oraz art. 15 ust. 1 updop, czyli być poniesione w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Nie pozostają zatem w jakimkolwiek związku z przychodami podatnika wydatki np. na "obiady dla rodziny", "fundowane przyjęcia dla znajomych", "na usługi rozrywkowe". Tego rodzaju, przykładowo podane wydatki, nie mieszczące się w kategorii kosztów uzyskania przychodów, nie mogą być w ogóle rozważane w kontekście wyłączeń z art. 23 ust. 1 pkt 23 opdof oraz art. 16 ust. 1 pkt 28 updop.
Czytaj także: